Trung tâm vùng là người chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư trực tiếp về mặt pháp lý, nhưng đại diện nhà đầu tư tại Việt Nam (các công ty di trú) là người chịu trách nhiệm chính trong việc phân tích, chọn lọc dự án, thẩm tra thẩm định cả dự án và trung tâm vùng trước khi nhà đầu tư đầu tư tiền vào dự án.
Chương trình đầu tư EB-5 được Quốc hội Mỹ thông qua từ năm 1990 cho phép nhà đầu tư nước ngoài đầu tư 500.000 USD vào vùng khuyến khích đầu tư và cả gia đình sẽ nhận thẻ xanh. Tuy nhiên, theo bà Nikki– Tổng giám đốc U.S Visa, đơn vị thực hiện thành công nhiều hồ sơ EB-5 tại Việt Nam, dự kiến nhà đầu tư sẽ gặp nhiều khó khăn khi thời hạn thay đổi luật EB-5 vào thời gian tới.
Trước sức ép về thời gian, nhiều gia đình Việt gấp rút chuẩn bị hồ sơ mà chưa lường trước hết các rủi ro có thể xảy ra. Vì thế nếu thẩm định không kỹ dự án đầu tư, dễ gặp rủi ro mất trắng số tiền 500.000 USD và không được cấp thẻ xanh. Vấn đề phải mất vài năm sau khi ký hồ sơ, rủi ro mới lộ diện.
Một số yếu tố cần thẩm tra khi làm việc với trung tâm vùng như giấy phép cấp ngày nào, còn hiệu lực hay không; đã huy động bao nhiêu tiền cho bao nhiêu dự án, đã có bao nhiêu hồ sơ I-526 (thẻ xanh có điều kiện) được cấp, đã có bao nhiêu I-829 (thẻ xanh vĩnh viễn); hoàn vốn cho bao nhiêu nhà đầu tư; tiểu sử và lý lịch của ban giám đốc – quản lý trung tâm vùng, kinh nghiệm quản lý vốn EB-5…
Đối với một dự án EB-5, nhà đầu tư nên tìm hiểu thật kỹ về quá khứ, tiểu sử của chủ dự án và các thành viên góp vốn; mô hình tạo ra việc làm cho EB-5 từ dự án; ai là chuyên gia tính số việc làm; cấu trúc đầu tư vốn; góp vốn rủi ro, cho vay hay vốn ưu tiên; chủ sở hữu dự án góp vào bao nhiêu tiền so với tổng số vốn EB-5; dự án có bao nhiêu khoản vay, tổng số tiền vay bao nhiêu; tài sản thế chấp; nếu là dự án bất động sản thì có hợp đồng đảm bảo hoàn tất xây dựng hay bảo hiểm hoàn tất xây dựng tương tự; đầu tư bao nhiêu năm mới được hoàn vốn, có điều kiện gia hạn thêm thời gian hoàn trả vốn và chiến lược rút vốn.
Một số câu hỏi được đặt ra:
– Ai sẽ chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư?
– EB-5 là loại hình đầu tư có rủi ro, trong đó nhà đầu tư kỳ vọng sẽ được bảo toàn vốn và nhận thẻ xanh cho toàn gia đình. Để giảm thiểu những rủi ro, nhà đầu tư nên tìm hiểu thật kỹ về trung tâm vùng, đối tác thụ lý hồ sơ ở Việt Nam và dự án lựa chọn.
Trung tâm vùng là người chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư trực tiếp về mặt pháp lý, nhưng đại diện nhà đầu tư tại Việt Nam (các công ty di trú) là người chịu trách nhiệm chính trong việc phân tích, chọn lọc dự án, thẩm tra thẩm định cả dự án và trung tâm vùng trước khi nhà đầu tư đầu tư tiền vào dự án.
– Có ý kiến cho rằng thuê cùng một luật sư cho cả dự án và hồ sơ di trú sẽ tăng tính thuận tiện. Việc này có ảnh hưởng như thế nào?
– Một luật sư vừa đại diện dự án vừa đại diện nhà đầu tư sẽ dẫn đến việc khách hàng không được luật sư bảo vệ quyền lợi của mình một cách công bằng. Ví dụ luật sư được dự án trả tiền thì không thể nào nói và nêu ra các điểm xấu của dự án hoặc nêu ra các điểm bất lợi cho nhà đầu tư.
– Vậy nhà đầu tư có thể chủ động yêu cầu luật sư riêng để bảo đảm quyền lợi không?
– Hoàn toàn có thể. Nhưng luật sư đó phải chuyên về dự án EB-5 và có nhiều năm kinh nghiệm về pháp lý dự án của diện EB-5. Luật sư dự án EB-5 hoàn toàn khác với với luật sư đại diện hồ sơ và cần có chuyên môn riêng biệt.
– Nhà đầu tư cần lưu ý những yếu tố quan trọng nào trong hợp đồng đầu tư?
– Các câu hỏi cần có lời giải đáp trước khi ký hợp đồng là khi nào hoàn tiền đầu tư, hoàn trong trường hợp nào; phí quản lý dự án (admin fee) có được hoàn, hoàn lại bao nhiêu và khi nào hoàn; đầu tư bao nhiêu năm tối đa, trung tâm vùng và dự án có quyền trì hoãn thời gian hoàn vốn hay không và hoãn trong trường hợp nào. Nếu hồ sơ thất bại thì ai là người chịu trách nhiệm khiếu nại khiếu kiện và nhà đầu tư có cần phải trả thêm tiền hay không.
– Về dự án, không nên chỉ dựa vào tên tuổi bên ngoài mà phải biết thẩm định tính pháp lý, tính trung thực, tính khả thi bên trong hồ sơ dự án. Về trung tâm vùng, nhà đầu tư cần xem xét trung tâm vùng đó có lịch sử như thế nào trong lĩnh vực EB-5 và quan hệ giữa trung tâm vùng và dự án để hiểu trung tâm vùng có trung lập hay không.
Tất cả hợp đồng nhà đầu tư cần yêu cầu bản dịch rõ ràng và nhà đầu tư cần hiểu rõ mình đang ký giấy tờ gì. Hồ sơ EB-5 phức tạp cả về dự án và hồ sơ nguồn tiền, chuyển tiền… và tất cả đều có rủi ro bị bác cao nếu khách hàng không biết rõ ràng kế hoạch cho hồ sơ. Một điều quan trọng khác là việc tự lập giả giấy tờ cho hồ sơ không theo đúng sự thật sẽ dẫn đến khách hàng cùng tất cả thành viên gia đình bị cấm nhập cảnh Mỹ trong thời gian dài, đồng thời có khả năng không bao giờ được bước chân vào quốc gia này trong tương lai.
